Pedagogika

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA KIERUNKU

Studia na kierunku Pedagogika o profilu praktycznym wpisują się w dziedzinę nauk społecznych. Program studiów odwołuje się do dorobku naukowego pedagogiki jako dyscypliny naukowej oraz innych dyscyplin z dziedziny nauk społecznych i umożliwia zdobycie wiedzy pedagogicznej, wzbogaconej niezbędnymi treściami z zakresu psychologii, socjologii, filozofii i etyki, które są niezbędne do zrozumienia społeczno-kulturowego kontekstu profesjonalnie podejmowanych działań wychowawczych i opiekuńczych wynikających z roli, pedagoga, nauczyciela wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, opiekuna, wychowawcy w różnych środowiskach wychowawczych, rozwijanie wiedzy, umiejętności i postaw niezbędnych do analizowania, interpretacji zjawisk i procesów wychowawczych oraz planowania i realizowania działań o charakterze opiekuńczym, wychowawczym, socjalizacyjnym, terapeutycznym, resocjalizacyjnym, kompensacyjnym.

Absolwent kierunku zna i rozminie współczesne teorie dotyczące wychowania, opieki, uczenia się i nauczania, resocjalizacji, terapii pedagogicznej, wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, profilaktyki oraz różnorodnych uwarunkowań tych procesów, zasady funkcjonowania głównych środowisk wychowawczych, ich specyfiki i procesów w nich zachodzących, zasady projektowania i prowadzenia badań diagnostycznych w praktyce pedagogicznej, uwzględniającej specjalne potrzeby edukacyjne wychowanków i podopiecznych z zaburzeniami w rozwoju, specyfikę funkcjonowania wychowanków i podopiecznych ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, specyfikę podmiotów działalności pedagogicznej oraz specyfikę funkcjonowania dzieci, wychowanków, podopiecznych w kontekście prawidłowości i nieprawidłowości rozwojowych, metodykę wykonywania zadań – norm, procedur i dobrych praktyk stosowanych w wybranym obszarze działalności pedagogicznej, wychowawczej, opiekuńczej, resocjalizacyjnej, terapeutycznej, profilaktycznej.

Absolwent potrafi dokonywać obserwacji sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, posługiwać się wiedzą teoretyczną z zakresu pedagogiki, psychologii oraz metodyki szczegółowej w celu diagnozowania, analizowania i prognozowania sytuacji pedagogicznych oraz dobierania strategii realizowania działań praktycznych, diagnozować sytuacje wychowanków i podopiecznych ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, formułować wnioski, projektować strategie działań pedagogicznych, dobierać i wykorzystywać dostępne materiały, środki i metody pracy w celu projektowania i efektywnego realizowania działań pedagogicznych (edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, terapeutycznych, resocjalizacyjnych, profilaktycznych).

Absolwent studiów pedagogicznych jest gotowy do krytycznej refleksji dotyczącej własnej roli zawodowej, poczucia odpowiedzialności za siebie i innych, rozwijania zdolności interpersonalnych oraz stwarzaniu warunków do planowania i realizowania własnego rozwoju zawodowego i osobistego, efektywnego podejmowania działań pedagogicznych w środowisku społecznym, aktywności, wytrwałości w realizacji indywidualnych i zespołowych zadań zawodowych wynikających z roli pedagoga, wychowawcy, opiekuna, prowadzenia zindywidualizowanych działań pedagogicznych (wychowawczych, opiekuńczych, resocjalizacyjnych) w stosunku do wychowanków, podopiecznych w tym ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz przestrzegania zasad etyki zawodowej.

Istotnym elementem przygotowania zawodowego jest rozbudowany moduł praktyk pedagogicznych, w ramach, których samodzielnie podejmuje praktyczne działania pedagogiczne z zakresu diagnozy pedagogicznej, metodyki pracy opiekuńczo-wychowawczej i resocjalizacyjnej, planowania i realizowania działań o charakterze profilaktycznym, kompensacyjnym, opiekuńczym, pomocowym, terapeutycznym, wychowawczym czy resocjalizacyjnym.

W programie studiów zostały uwzględnione dwa moduły przedmiotów do wyboru umożliwiające osiągnięcie w stopniu zaawansowanym wiedzy, umiejętności i kompetencji niezbędnych do planowania i kierowania procesami wychowania, opieki, resocjalizacji, profilaktyki, terapii pedagogicznej, wczesnego wspomagania rozwoju dziecka oraz stymulowania rozwoju wychowanków i podopiecznych w sposób zindywidualizowany stosowanie do ich potrzeb i możliwości.

MODUŁY PRZEDMOTÓW SPECJALNOŚCIOWYCH DO WYBORU

1. PEDAGOGIKA OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZA Z ORGANIZACJĄ POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ

   Moduł przedmiotów specjalnościowych w zakresie pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej z organizacją pomocy psychologiczno- pedagogicznej umożliwia osiągnięcie przez absolwenta efektów uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji niezbędnych do pracy z dziećmi, młodzieżą wymagającymi szeroko rozumianej opieki i wychowania oraz specjalistycznego wsparcia, także w ramach organizowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej, o charakterze dydaktyczno-wyrównawczym, korekcyjno-kompensacyjnym, rewalidacyjnym, socjoterapeutycznym, terapeutycznym, poradniczym, psychoedukacyjnym i profilaktycznym. Wybierając ten moduł absolwent zna i rozumie zasady stosowania form i metod pracy opiekuńczo-wychowawczej podejmowanej w różnych środowiskach wychowawczych, np. w rodzinie, szkole, w środowisku otwartym społeczności lokalnej oraz w różnych typach instytucji. Zna zasady i metodykę diagnozowania indywidualnych potrzeb dydaktyczno-wychowawczych i opiekuńczych, zaburzeń rozwoju społeczno-emocjonalnego, organizowania i prowadzenia działalności opiekuńczo - wychowawczej, konstruowania programów profilaktycznych i terapeutycznych wspomagających rozwój poznawczy, fizyczny, emocjonalny oraz społeczny. Zna i rozumie zasady prowadzenia poradnictwa, konsultacji i warsztatów dla nauczycieli oraz wychowawców, udziału w pracach zespołów ds. pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz koordynowania ww. działań i procesu wspomagania rozwoju dziecka/ucznia ze SPE, m.in. w ramach indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych, wspomagania rodziców w rozwiązywaniu problemów wychowawczo-dydaktycznych i opiekuńczych. Potrafi rozpoznawać i definiować te zagrożenia oraz wskazać i realizować odpowiednie działania z wykorzystaniem adekwatnych metod i form pracy. Jest w pełni gotowy do aktywnego budowania zespołów interdyscyplinarnych realizujących działania pedagogiczne na rzecz dzieci i młodzieży, podejmowania działalności prospołecznej i samodoskonalenia, planowania indywidualnej praktyki pedagogicznej oraz podejmowania roli kierowniczej w placówkach oświatowych. Wiedza zdobyta w trakcie zajęć audytoryjnych łączona jest z uzyskiwaniem kompetencji i umiejętności praktycznych, dzięki praktykom pedagogicznym odbywanym przez studentów w placówkach o charakterze opiekuńczo-wychowawczym.

   Absolwent jest przygotowany do podjęcia pracy w przedszkolach i szkołach, placówkach opiekuńczo-wychowawczych tj. domy dziecka, pogotowia opiekuńcze, świetlice środowiskowe, ośrodki szkolno-wychowawcze, schroniska dla nieletnich, policyjne izby dziecka, domy pomocy społecznej, internaty, bursy, domy poprawcze, zakłady karne, ośrodki socjoterapeutyczne, ośrodkach terapii uzależnień, ogniska wychowawcze oraz we wszelkich organizacjach pozarządowych zajmujących się opieką i wychowaniem, niosących pomoc w środowiskach patologicznych i zagrożonych wykluczeniem społecznym.

2. TERAPIA PEDAGOGICZNA

   Moduł przedmiotów specjalnościowych w zakresie terapii pedagogicznej umożliwia osiągnięcie przez absolwenta efektów uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji z zakresu diagnozy i terapii pedagogicznej niezbędnych do samodzielnego przeprowadzenia diagnozy i terapii dzieci oraz młodzieży ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się i/lub z zaburzeniami rozwoju ruchowego, emocjonalnego i społecznego oraz organizowania różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej, wspierania rodziców i nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych. Absolwent zna i rozumie zasady korekcji i kompensacji odziaływań terapeutycznych wobec dziecka/ uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, metodyczne podstawy odziaływań terapeutycznych uczniów z różnego rodzaju zaburzeniami (m.in. zaburzeniami słuchu fonematycznego, percepcji wzrokowej, lateralizacji, z zaburzeniami w zachowaniu oraz ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi). Potrafi samodzielnie diagnozować dzieci/uczniów w zakresie wybranych zaburzeń (słuchu fonematycznego, percepcji wzrokowej, lateralizacji, z trudnościami w uczeniu się, z zaburzeniami w zachowaniu oraz ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi) oraz samodzielnie planować, organizować i prowadzić zajęcia terapeutyczne i korekcyjno-kompensacyjne usprawniające zaburzone obszary. Absolwent jest gotów do odpowiedzialnego projektowania i realizowania działań diagnostyczno-terapeutycznych.

   Absolwent jest przygotowany do podjęcia pracy w przedszkolu i innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach, placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Absolwent uzyskuje kwalifikacje w zakresie terapii pedagogicznej i jest przygotowany do wykonywania zawodu nauczyciela specjalista terapii pedagogicznej zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Kod zawodu: 235909 według klasyfikacji zawodów i specjalności opracowanej przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej).

3. WCZESNE WSPOMAGANIE ROZWOJU DZIECKA

   Moduł przedmiotów specjalnościowych w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka umożliwia osiągnięcie przez absolwenta efektów uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji niezbędnych do pracy z małymi dziećmi i młodszymi uczniami, które z uwagi na szczególne uwarunkowania genetyczne, medyczne i społeczne wymagają szeroko rozumianego wspomagania rozwoju oraz specjalistycznego wsparcia. Absolwent zna i rozumie medyczne podstawy wczesnego wspomagania rozwoju dziecka i wczesnej interwencji terapeutycznej, biologiczne podstawy rozwoju, anatomię i fizjologię układu nerwowego, podstawy neurologii, neonatologii, audiologii i okulistyki oraz genetyki; zagadnienia zaburzeń genetycznych i niepełnosprawności, w tym sprzężonych, poradnictwa laktacyjnego, diagnozy pediatrycznej małego dziecka, w tym wcześniaka, zagrożonego zaburzeniami rozwoju; podstawy fizjoterapii w pracy z małym dzieckiem, a także choroby wieku dziecięcego i choroby przewlekłe u dzieci; psychologiczno-pedagogiczne podstawy wczesnego wspomagania rozwoju dziecka i wczesnej interwencji terapeutycznej; podstawy neuropsychologii; psychologię rozwoju, w tym prenatalną; etiopatogenezę zaburzeń i nieprawidłowości rozwojowych; psychologię kliniczną i psychopatologię małego dziecka; czynniki rozwoju i środowisko wychowawcze małego dziecka; zagadnienie niepełnosprawności i zagrożenie niepełnosprawnością; rodzaje niepełnosprawności u dzieci i zaburzeń neurorozwojowych, mózgowe porażenie dziecięce, autystyczne, spektrum zaburzeń, ADHD i zaburzenia językowe; problematykę zaburzeń emocji i zachowania u dzieci, psychohigieny, profilaktyki i wczesnego rozpoznawania zaburzeń rozwoju; zasady opieki i pielęgnacji wychowującej małego dziecka, psychoedukacji oraz wsparcia psychopedagogicznego rodziców lub opiekunów. Absolwent zna także podstawy rehabilitacji dziecka z zaburzeniami niezbędnych życiowo funkcji. Potrafi analizować medyczne podstawy wczesnego wspomagania rozwoju dziecka i wczesnej interwencji terapeutycznej; interpretować diagnozę pediatryczną małego dziecka, w tym wcześniaka, zagrożonego zaburzeniami rozwoju; wykorzystywać podstawy fizjoterapii w pracy z małym dzieckiem; określać choroby wieku dziecięcego i choroby przewlekłe u dzieci; potrafi analizować psychologiczno-pedagogiczne podstawy wczesnego wspomagania, planować psychoedukację oraz wsparcie psychopedagogiczne rodziców i opiekunów dziecka z zagrożonym rozwojem; planować i realizować treningi umiejętności wychowawczych, analizować przebieg rehabilitacji dziecka z zaburzonymi funkcjami.

   Absolwent jest przygotowany do podjęcia pracy w przedszkolu i innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach oraz placówkach systemu oświaty. Absolwent kierunku uzyskuje kwalifikacje w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka i jest przygotowany do wykonywania zawodu nauczyciela prowadzącego zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela.

4. RESOCJALIZACJA Z PROFILAKTYKĄ SPOŁECZNĄ

   Moduł przedmiotów specjalnościowych w zakresie resocjalizacji z profilaktyką społeczną umożliwia osiągnięcie przez absolwenta efektów uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji niezbędnych do pracy z dziećmi i młodzieżą zagrożonymi niedostosowaniem społecznym, manifestującymi różne objawy wykolejenia i demoralizacji, w tym uzależnionymi od środków psychoaktywnych oraz popełniającymi wykroczenia czy przestępstwa a także pracy z osobami dorosłymi, które złamały normy prawne i obyczajowe. Absolwent zna i rozumie podstawy teoretyczne pedagogiki resocjalizacyjnej, socjoterapii, prawa, profilaktyki społecznej, mechanizmów powstawania dewiacji społecznej, metodyki resocjalizacji oraz innych obszarów strategicznych oddziaływań profesjonalnej profilaktyki i wsparcia społecznego. Potrafi samodzielnie posługiwać się warsztatem diagnostycznym i metodycznym w zakresie działań profilaktycznych i resocjalizacyjnych. Potrafi rozpoznać - zdiagnozować istniejące zagrożenia, a także realizować proces resocjalizacji, planować działania profilaktyczne. Jest w pełni gotów do podjęcia współpracy i współdziałania z różnymi osobami i instytucjami w celu współorganizowania działań profilaktycznych, pomocowych oraz resocjalizacyjnych.

   Absolwent jest profesjonalnie przygotowany do pracy wychowawczej i resocjalizacyjnej w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, socjoterapeutycznych, profilaktycznych i resocjalizacyjnych.

5. GERONTOLOGIA SPOŁECZNA Z ELEMENTAMI ARTETERAPII

   Moduł przedmiotów specjalnościowych w zakresie gerontologii społecznej z elementami arteterapii umożliwia osiągnięcie przez absolwenta efektów uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji niezbędnych do pracy z osobami starszymi. Absolwent zna i rozumie specyfikę problemów okresu dojrzałości i starości, zasady i metody konstruowania odziaływań socjopedagogicznych w zakresie poradnictwa, wspierania i pomagania, edukacji permanentnej, geragogiki oraz gerontologii, zasady podejmowania działań na rzecz zapobiegania wyłączeniu społecznemu i przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na wiek. Zna zasady i metodykę pracy opiekuńczej i kompensacyjnej z seniorami. Potrafi organizować i prowadzić zajęcia w zakresie aktywizacji edukacyjnej, społeczno-kulturalnej osób starszych, opracować i wdrażać programy profilaktyczne związane z poprawą jakości życia seniorów z wykorzystaniem różnego rodzaju terapii, arteterapii. Jest gotów do współpracy z instytucjami realizującymi zadania z zakresu opieki i wsparcia nad osobami starszymi ponadto jest gotów do samodzielnego organizowania i prowadzenia usług opiekuńczych, edukacyjnych na rzecz seniorów.

   Absolwent może znaleźć zatrudnienie w instytucjach zajmujących się edukacją i aktywizacją seniorów (np. Uniwersytety Trzeciego Wieku, domy kultury), centrach seniora, klubach seniora, domach seniora, organizacjach pozarządowych, fundacjach działających na rzecz osób starszych itp.-placówkach opiekuńczych dla osób starszych – domy pomocy społecznej, dzienne domy pomocy społecznej i środowiskowe, ośrodki interwencji kryzysowej, opieki długoterminowej dla przewlekle chorych, organizacje długoterminowej opieki środowiskowej, placówkach opieki medycznej dla osób starszych, przewlekle chorych i niepełnosprawnych, oraz opieki paliatywnej hospicyjnej, ZOL (zakłady opiekuńczo-lecznicze), ZOP (zakłady opiekuńczo-pielęgnacyjne), sanatoria, oddziały rehabilitacyjne – głównie w zakresie promocji zdrowia, profilaktyki gerontologicznej, aktywizacji seniorów, animacji czasu wolnego seniorów, jako indywidualny opiekun osoby starszej, organizator wolontariatu na rzecz seniorów.

Warunkiem uruchomienia modułów specjalnościowych jest zainteresowanie jej uruchomieniem wyrażone przez odpowiednią liczbę osób adekwatną do liczby osób przyjętych na dany kierunek studiów.

MOŻLIWOŚCI ZATRUDNIENIA

Kompetencje absolwenta kierunku Pedagogika umożliwiają podjęcie zatrudnienia w różnych obszarach działań pedagogicznych, podejmowanych w szkołach, przedszkolach, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, animacji kulturalnej i pomocy społecznej, poradniach specjalistycznych, państwowej i samorządowej administracji, służbie zdrowia, a także instytucjach profilaktyki społecznej i wymiaru sprawiedliwości, tj. w takich placówkach jak domy dziecka, domy małego dziecka, świetlice środowiskowe, terapeutyczne, socjoterapeutyczne, Ochotnicze Hufce Pracy, pogotowia opiekuńcze, schroniska dla nieletnich, policyjne izby dziecka, ośrodki szkolno-wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, ośrodki resocjalizacji i terapii uzależnień, stowarzyszenia i fundacje, zajmujące się profilaktyką społeczną i działalnością resocjalizacyjną, sądy - w charakterze kuratora sądowego oraz kuratorskie ośrodki pracy z młodzieżą, zakłady poprawcze, zakłady karne, internaty, bursy, świetlice szpitalne, sanatoria, prewentoria, ośrodki wsparcia dziennego, domy pomocy społecznej, zakłady opiekuńczo lecznicze, Centra Pomocy Rodzinie, Ośrodki Adopcyjno - Opiekuńcze, Biuro Porad Obywatelskich.

Absolwent studiów licencjackich może kontynuować kształcenie na studiach magisterskich (drugiego stopnia), których rekrutacja i wymagania wstępne uwzględniają kompetencje zdobyte na pierwszym stopniu kierunku pedagogika. Może podnosić kwalifikacje na studiach podyplomowych i kursach dokształcających organizowanych w PU im. Stefana Batorego i innych uczelniach.